«Περιμέναμε τρία κύματα»

Το πρωί μετά τον σεισμό των 8,8 βαθμών Ρίχτερ στη Χιλή βρήκε τον δρα Κώστα Συνολάκη σε μια πυροσβεστική άκατο, στο λιμάνι του Λος Άντζελες. Περίμενε εκεί, άυπνος, για τα κύματα που ταξίδευαν ολονυκτίς στη θάλασσα. Το τσουνάμι θα έφτανε σε μία ώρα.
«Περιμέναμε τρία κύματα. Αλλά ξέραμε ότι το μέγεθός τους δεν θα ήταν μεγάλο. Αλλιώς θα ήταν τρέλα να βρισκόμαστε εκεί», λέει στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών στο Πολυτεχνείο της Κρήτης και διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου των Τσουνάμι στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.

Ο σεισμός των 8,8 βαθμών Ρίχτερ τα ξημερώματα του περασμένου Σαββάτου στη Χιλή προκάλεσε ανησυχία για τη δημιουργία τσουνάμι στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Στη Χαβάη περίμεναν με αγωνία την άφιξη των παλιρροϊκών κυμάτων. Οι σειρήνες ήχησαν στις έξι το πρωί, εκκενώθηκαν παραλίες και οι τουρίστες οδηγήθηκαν στους τελευταίους ορόφους των ξενοδοχείων. Οι αρχές προειδοποίησαν ότι τα κύματα μπορεί να έφταναν τα 2-3 μέτρα ύψος. Πρώτα θα χτυπούσαν στον κόλπο Χίλο, στο νησί της Χαβάης.

Στο Λος Άντζελες
Την ίδια ώρα, ο δρ Συνολάκης συμβούλευε τις Αρχές στο λιμάνι του Λος Άντζελες. Τα διασωστικά σκάφη είχαν απομακρυνθεί από τους λιμενοβραχίονες για λόγους ασφαλείας και περίμεναν σε σημεία όπου η θάλασσα είχε βάθος 30 μέτρων τον ερχομό του τσουνάμιλ ενώ ο καθηγητής βρισκόταν σε μια άκατο στα 10 μέτρα βάθος μαζί με τον αρχηγό της πυροσβεστικής. «Ήθελα να δω από κοντά τα ρεύματα που θα δημιουρ- γούνταν στο λιμάνι και να διαπιστώσω πόσο καλά είχαν ακολουθήσει οι ναυτικοί τα προειδοποιητικά μηνύματα της ακτοφυλακής», λέει.

Τα παλιρροϊκά κύματα έφτασαν στις 12.30 το μεσημέρι στο Λος Άντζελες. Το ύψος τους ήταν λιγότερο από ένα μέτρο. Όμως η δύναμη της φύσης εξέπληξε τον δρα Συνολάκη. «Τα ρεύματα ήταν τόσο ισχυρά που ήταν δύσκολο να πλοηγηθεί το σκάφος μας. Στην είσοδο του λιμανιού σχηματίστηκαν μικροί στρόβιλοι».

Και στη Χαβάη, τα κύματα δεν ξεπέρασαν το ένα μέτρο. Οι φόβοι των αρχών για καταστροφικό τσουνάμι δεν επαληθεύτηκαν και η εκκένωση αναμένεται τώρα να κοστίσει στην πολιτεία εκατομμύρια δολάρια. Ο καθηγητής, που βρίσκεται αυτό το εκπαιδευτικό εξάμηνο στην Αμερική, παρακολουθούσε όλη νύχτα τα στοιχεία που έφταναν από τους τσουναμογράφους στον Ειρηνικό.

Όπως προέβλεψε η ΝΟΑΑ, η εθνική υπηρεσία στην Αμερική που προειδοποιεί για μεγάλες φυσικές καταστροφές, τα κύματα που θα έφταναν στη Χαβάη δεν θα ήταν μεγάλα.

Ζήτημα αξιοπιστίας
«Η Χαβάη εκκενώθηκε επειδή οι αρχές βασίστηκαν στο μέγεθος του σεισμού και όχι στις προβλέψεις για τα παλιρροϊκά κύματα», λέει ο δρ Συνολάκης. «Ήταν μια πολύ συντηρητική απόφαση. Θα πρέπει να δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη στις προβλέψεις γιατί αλλιώς χάνεται η αξιοπιστία του συστήματος και ξοδεύονται αναίτια τεράστια ποσά».

Η προηγούμενη φορά που είχε σημάνει αντίστοιχης έντασης συναγερμός στον Ειρηνικό ήταν το 1964. Στη Χαβάη, παλιότεροι συναγερμοί- με πιο πρόσφατο έναν το 1994- πέρασαν χωρίς σημαντικές καταστροφές.

Το 1986 μάλιστα η εκκένωση κόστισε στην πολιτεία 40 εκατ. δολάρια. Το 1960 όμως από έναν σεισμό μεγέθους 9,5 βαθμών Ρίχτερ στην Κεντρική Χιλή- ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί ποτέ- προκλήθηκε τσουνάμι που έφτασε στα νησιά της Χαβάης 15 ώρες αργότερα. Ο απολογισμός ήταν 61 νεκροί και 75 εκατ. δολάρια σε ζημιές.